Επιστολή του κ. Τάσου Λύτρα: Η πλούσια χλωρίδα του Αιγάλεω – Ποικίλου Όρους/ Το νομικό καθεστώς προστασίας/ Θέσεις για τις δενδροφυτεύσεις/ Κριτική..

[Ποικίλον Όρος - Το φαράγγι Ζαστάνι]
Από το φίλο, συναγωνιστή και συνοδοιπόρο στα βουνά κ.Τάσο Λύτρα έλαβα την επιστολή που με χαρά τη δημοσιεύουμε. Η έρευνα του κ.Λύτρα για τη χλωρίδα του Αιγάλεω - Ποικίλου, το νομικό καθεστώς προστασίας της χλωρίδας και της πανίδας που παρουσιάζει καθώς και η καλοπροαίρετη και ουσιαστική κριτική που κάνει τόσο προς τους Περιβαλλοντικούς Συλλόγους της Περιοχής (και του ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ.) αλλά και του ΑΣΔΑ, εκτιμούμε ότι θα συμβάλλει στην ισχυρότερη θωράκιση και προστασία του Αιγάλεω - Ποικίλου, όσο και στη δική μας οικολογική εκπαίδευση.
-----------------------
Αγαπητέ Κώστα,
............
Το Αιγάλεω – Ποικίλο δεν είναι ένα γυμνό βουνό. Η εικόνα αυτή που προβάλλεται και αναπαράγεται, ακόμη και από «αρμόδιους» φορείς, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Παρά τις έντονες υποβαθμιστικές ανθρώπινες επενέργειες που έχει υποστεί και υφίσταται, καθώς και τη δραστική μείωση της ελεύθερης έκτασής του, αποτελεί ένα σημαντικό οικοσύστημα, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, τόπο ενδιάμεσης στάθμευσης μεταναστευτικών πουλιών. Ο υγροβιότοπος της λίμνης Κουμουνδούρου αποτελεί συστατικό στοιχείο του οικοσυστήματος αυτού. Το Αιγάλεω – Ποικίλο καλύπτεται από μεσογειακή βλάστηση Oleo – Ceratonion (κωδικός 9320) που περιλαμβάνεται στην οδηγία 92/43 της Ε.Ε. «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας». Περιλαμβάνει τέσσερεις αλληλοεπιδρούμενους τύπους οικοτόπων (Δάση με αυτοφυή χαλέπιο πεύκη (κωδικός 9540), δάση με αείφυλλα σκληρόφυλλα δενδροειδή (περιλαμβανομένων Juniperus spp – κωδικός 5210), φρύγανα (κωδικοί 5420 & 5430), ασβεστολιθικά βραχώδη πρανή με χασμοφυτική βλάστηση (κωδικός 8210). Στους οικότοπους αυτούς ενδιαιτούν πάνω από 650 είδη αυτοφυούς χλωρίδας πολλά από τα οποία είναι σπάνια, ενδημικά και προστατευόμενα (με τους βιοτόπους τους) από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία καθώς και από διεθνείς συμβάσεις που έχει κυρώσει και η Ελλάδα (μεταξύ αυτών και τα Centaurea attica ssp attica, Helianthemum hymettium, Merendera attica, Scorzonera crocifolia, Stachys spruneri, που περιλαμβάνονται στο πρ. διάταγμα 67/81).
Στο Αιγάλεω – Ποικίλο υπάρχουν τουλάχιστον 20 προστατευόμενα είδη ορχιδεών. Οι πληθυσμοί πολλών από τα είδη χλωρίδας είναι μικροί και βρίσκονται σε περιορισμένη έκταση. Καθώς πρόκειται κυρίως για πόες, δηλαδή για είδη που φυτρώνουν, ανθίζουν και αφού κάνουν τον κύκλο της ζωής τους μαραίνονται και χάνονται από το οπτικό μας πεδίο, ενώ κάτω από την επιφάνεια του εδάφους παραμένουν οι σπόροι τους ή οι βολβοί τους, οποιαδήποτε επέμβαση π.χ. δενδροφύτευσης, με τη χρήση μάλιστα και βαρειών εκσκαπτικών μηχανημάτων, μπορεί να καταστρέψει αυτά και το μικροπεριβάλλον τους. Σε στενή αλληλεξάρτηση με τα είδη χλωρίδας, στο Αιγάλεω – Ποικίλο υπάρχουν και πολλά έντομα – επικονιαστές τους. Από τα 100 περίπου είδη που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα τα 34 είδη είναι πεταλούδες από τα οποία τέσσερα σπάνια και προστατευόμενα (Colias hyale PIERIDAE, Gonepteryx rhamni PIERIDAE, Zerynthia polyxena PAPILIONIDAE, Melanargia russiae SATYRIDAE). Το Αιγάλεω - Ποικίλο αποτελεί ακόμη βιότοπο της σπάνιας, ενδημικής και προστατευόμενης κρασπεδωτής χελώνας (Testudo marginata)....
......
Το οικοσύστημα όμως του Αιγάλεω – Ποικίλου, όσο και ανθεκτικό να έχει αποδειχθεί στο παρελθόν στις ανθρώπινες επεμβάσεις, βρίσκεται πλέον σε μία λεπτή και εύθραυστη ισορροπία και πολλά είδη χλωρίδας έχουν τόσο μειωμένους πληθυσμούς ώστε κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Οι δενδροφυτεύσεις συνεπώς που γίνονται με τον τρόπο που έγινε αυτή του Φεβρουαρίου δεν είναι μόνο τυπικά παράνομες αλλά και ουσιαστικά επικίνδυνες αφού συνοδεύονται με καταστροφές στην αυτοφυή χλωρίδα και εισάγουν στο οικοσύστημα με τεχνητό τρόπο νέα είδη που μπορεί να επικρατήσουν και να εξαφανίσουν τα αυτοφυή και ενδημικά...
......
Προσωπικά δεν κατανοώ γιατί οι περιβαλλοντικοί σύλλογοι και οργανώσεις που συγκροτούνται και δρούν σε εθελοντική βάση, έχουν δε αναδείξει με τις δράσεις τους την ανάγκη προστασίας του Ποικίλου από κάθε είδους βλέψεις, επεμβάσεις, πράξεις και παραλείψεις, όχι μόνο εμπλέχτηκαν σε μία διαχειριστική παρέμβαση αρνητική για το Ποικίλο, αλλά, απαντώντας στις ανόητες κατηγορίες που τους απευθύνονται, απολογούνται κιόλας με το επιχείρημα ότι συμμετείχαν στην δενδροφύτευση, στην οποία έπρεπε να αντιταχθούν. Όσον αφορά τα πρόβατα, φαίνεται ότι τελικά προκαλούν μικρότερες καταστροφές απ’ όσες κάποιοι που ισχυρίζονται ότι «πρασινίζουν» και «ανασυγκροτούν» το Αιγάλεω – Ποικίλο.

Με φιλικούς χαιρετισμούς
Τάσος Λύτρας
Δικηγόρος, ορειβάτης, τακτικός περιπατητής του Ποικίλου, ερευνητής χλωρίδας, μέλος του ΠΦΣΠ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΔΩ και ΕΔΩ