Κώστας Φωτεινάκης: Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας–Αττικής 21 Παρατηρήσεις για τα Δυτικά

[Αφίσα από την εκδήλωση (17/6/2009) στο Περιστέρι που διοργάνωσαν περιβαλλοντικοί φορείς. Πρόταση ΡΣΧ Γ.Σουφλιά.]

Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας–Αττικής

21 Παρατηρήσεις για τα Δυτικά

του Κώστα Φωτεινάκη

Το θέμα του ΡΣΑ, το παρακολουθούμε και συμμετέχουμε στην κριτική αξιολόγησή του, από την εποχή του κ.Σουφλιά¹. Συνεχίσαμε με την κ.Μπιρμπίλη² και επανερχόμαστε σήμερα με  το σχέδιο νόμου  του ΥΠΕΚΑ που απευθύνθηκε προς τα έξι συναρμόδια υπουργεία (1/8/2013).

Με βάση το αρχικό σχέδιο νόμου, χωρίς να γνωρίζουμε τις μετέπειτα παρεμβάσεις, καταθέτω κάποιες πρώτες εκτιμήσεις για ορισμένα μόνο θέματα που αφορούν κυρίως, τη Δυτική Αθήνα αλλά όχι μόνο

1.    Θεωρούμε θετική την περιγραφή «Η εξυγίανση του βυθού του κόλπου Ελευσίνας-Ασπροπύργου και διαχρονική παρακολούθηση αναβάθμισης του Σαρωνικού… (σ.12). Καταγράφουμε την έλλειψη περιγραφής της «εξυγίανσης του βυθού»

2.    Ο «Ελαιώνας», αν και σημειώνεται ότι «αποτελεί περιοχή στρατηγικής σημασίας για την ενίσχυση της αναπτυξιακής δυναμικής και ανταγωνιστικότητας της Περιφέρειας…» δενυπάρχει καμία κριτική αναφορά για την, μέχρι τώρα, απαξίωσή του σε σχέση με το «αναβαθμισμένο αστικό περιβάλλον» και τη μη εφαρμογή του ΠΔ/85 (σ.17). Ερωτηματικά προκύπτουν από τη χρήση του όρου «διευθέτηση ρέματος Προφήτη Δανιήλ» (σ.23). Τι εννοούν οι συντάκτες? Αν εννοούν προστασία και ανάδειξη έχει καλώς. Αν εννοούν κάτι διαφορετικό, όπως να σκεπαστεί το ρέμα και να γίνει υπόνομος είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι.

3.    Θριάσιο (Λιμένας Ελευσίνας-Υποδοχείς Παραγωγικών Δραστηριοτήτων Θριασίου): με εξειδίκευση στις εμπορευματικές μεταφορές, στη βιομηχανία και ενέργεια, στις επιχειρήσεις και στην τεχνολογία και εφαρμοσμένη έρευνα (σ.18). Η περιοχή του Θριασίου–Ελευσίνας, είναι ήδη επιβαρυμένη από τις βιομηχανίες και κυρίως από τους ρύπους που εκπέμπουν χωρίς ουσιαστικούς ελέγχους (με διαλυμένη της Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος). Νέες βιομηχανικές μονάδες σε περιοχή που έχει χαρακτηριστεί SEVESO και ιδιαίτερα στην παραγωγή ενέργειας (υπήρχε πρόβλεψη στο χώρο της Χαλυβουργικής) θα επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο το Θριάσιο αλλά και ολόκληρη την Αττική.

4.    Θεωρούμε ιδιαίτερα θετική την πρόβλεψη για την «Επέκταση του δικτύου Μέσων Σταθερής Τροχιάς  για τη σύνδεση του Κέντρου με τις παραδοσιακές περιοχές κατοικίας του ευρύτερου Πειραιά και των Δυτικών Δήμων μέχρι το Πέραμα» καθώς και την «Ενεργοποίηση ακτοπλοϊκής συγκοινωνίας τουριστικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος για την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων και της μοναδικής ιστορικής σημασίας των ακτών του Αργοσαρωνικού, συμπεριλαμβανομένης της παράκτιας ζώνης από Πειραιά προς Σαλαμίνα – Κυνόσουρα, Ελευσίνα, Κακιά Σκάλα.» (σ.22,23).

5.    Κρίνουμε ως υποκριτική την αναφορά ότι «Προωθούνται προγράμματα για την οργάνωση πολιτιστικών περιπάτων, σε συνάρτηση με το ίχνος των αρχαίων δρόμων και μονοπατιών και με ιστορικούς, πολιτιστικούς χώρους και εγκαταστάσεις» (σ.26). Τα ίχνη της αρχαίας Ιεράς Οδού, στο ύψος της γέφυρας Σκαραμαγκά,  έχει αποφασιστεί να «καταχωθούν» με αποφάσεις των μνημονικών υπουργών.

6.    Θεωρούμε θετική την περιγραφή του  «πράσινου τόξου» και «Ειδικώς οι συνδέσεις κέντρο της Αθήνας με την Πάρνηθα, τον Υμηττό και το Αιγάλεω συνδυαζόμενη με κατάλληλες φυτεύσεις, πεζοδρομήσεις κλπ θα διευκολύνουν την αναψυχή και τον περίπατο των Αθηναίων…(σ.29). Ωστόσο ο όρος αναψυχή είναι υποκειμενικός και θα πρέπει να έχει πρόσημο τη λέξη «δασική». Πριν φτάσουμε στις «κατάλληλες φυτεύσεις» θα πρέπει να παρθούν μέτρα για την προστασία των υπαρχόντων οικοσυστημάτων και σε περίπτωση που χρειαστούν φυτεύσεις να μην γίνουν με ξενικά είδη.

7.    Ο νέος «Φορέας Ανάπλασης και Διαχείρισης Μητροπολιτικών και Υπερτοπικών Πάρκων Αττικής» (σ.30) δεν γνωρίζουμε πως θα λειτουργήσει, τι πόρους θα διαθέτει, αν συμμετέχει η κοινωνία, όμως καταγράφουμε την πλήρη απαξίωση του «Πάρκου Π.Ε. Αντώνης Τρίτσης» στο Ίλιον – Αγίους Αναργύρους, που λειτουργεί και συντηρείται  μόνο με το φιλότιμο ορισμένων ανθρώπων του Δ.Σ. του φορέα, χωρίς καμία χρηματοδότηση. (όπως και το άλσος «Βεΐκου» στο Γαλάτσι)

8.    Διαφωνούμε πλήρως με την αναφορά «Εφαρμόζεται το Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας Αττικής» (σ.33) γιατί είναι κοινωνικά άδικη, εξακολουθεί και επιβαρύνει την περιοχή της Φυλής, είναι αντιοικονομική, αντιοικολογική, εξυπηρετεί τα συμφέροντα των μεγαλοεργολάβων και προετοιμάζει την καύση των απορριμμάτων.

9.    Θεωρούμε θετική την «Απομάκρυνση του Κεντρικού Σταθμού Υπεραστικών Λεωφορείων (ΚΤΕΛ), σε εφαρμογή του Π.Δ/τος του Ελαιώνα» (παράρτημα Ι, σ.7 και σ. 26).

10. Θεωρούμε σημαντικό τον επανακαθορισμό των ορίων του «Ιστορικού Κέντρου Ελευσίνας» με την προϋπόθεση ότι ο «επανακαθορισμός» δηλώνει διεύρυνση και όχι συρρίκνωση  των ορίων (παρ. σ.9).

11. Επικροτούμε την πρόβλεψη για την προστασία «του αρχαίου τείχους και των Μακρών Τειχών Μεγάρων» (παρ.σ.10).

12. Θεωρούμε παράλειψη ότι δεν περιλαμβάνονται ενδεικτικά στις «νέες πολιτιστικές διαδρομές» η Ιερά Οδός από τον Κεραμεικό στην Ελευσίνα (Παρ.σ.10)

13. «Σους  τόπους γεωμορφολογικού και τοπιακού ενδιαφέροντος» (Παρ.σ.13) να συμπεριληφθεί και το «Σπήλαιο του Αιγάλεω³» το παλαιότερο σπήλαιο με ίχνη κατοίκησης στην Αττική (10.000 π.Χ).

[Το εξώφυλλο της πρότασης των φορέων προς τον ΟΡΣΑ για το Όρος Αιγάλεω -  Ποικίλο, Λ.Κουμουνδούρου]

14. Ο χαρακτηρισμός του «Ορεινού όγκου Αιγάλεω–Ποικίλο Όρος–Λίμνη Ρειτών: ως Περιφερειακό Πάρκο… και η διαμόρφωσή του σε ενιαίο πάρκο αναψυχής, θέας και πεζοπορίας, με δύο μεγάλους υπερτοπικούς πόλους αναψυχής στη Δυτική και την Βορειοδυτική Πύλη της Αθήνας²» (Παρ. σ. 14) κρίνεται ιδιαίτερα θετικός (με τις προσθήκες της σ. 17) με τις εξής προϋποθέσεις: α) να παρθεί  υπ΄ όψη, στο σύνολό της,  η πρόταση που έχει κατατεθεί προς το ΥΠΕΚΑ και τον ΟΡΣΑ από το Συντονιστικό Φορέων της περιοχής β) να εξεταστεί η ασφάλεια της περιοχής στο Όρος Αιγάλεω, στην οποία είχαν πεταχτεί ραδιενεργά απόβλητα από τα Λιπάσματα, καθώς και η «αποκατάσταση» της περιοχής της παλιάς χωματερής στο Σχιστό γ) Να γίνουν αποκαταστάσεις των ζημιών που προκλήθηκαν από τη διάνοιξη της σιδηροδρομικής γραμμής Ικονίου Ασπροπύργου.

15. Κανείς δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει με τη θέση: «Το Μητροπολιτικό Πάρκο Κηφισού ως Πόλος πρασίνου, αναψυχής, πολιτισμού» (Παρ. Ι σ.15). Ωστόσο δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα σε αυτή την κατεύθυνση αν και έχουν εθελοντικά κατατεθεί σοβαρές μελέτες και προτάσεις.

16. Υγρότοποι (Παρ. σελ.17) και υδαροτέματα (σ.19) θεωρούμε την καταγραφή θετική, ωστόσο περιμένουμε τα επόμενα βήματα προστασίας τους. Ιδιαίτερη μνεία κάνουμε α) στον Υγρότοπο Βουρκάρι Μεγάρων γιατί στην περιοχή υπάρχουν μικρά και μεγάλα συμφέροντα που αντιδρούν και β) στα υδατορέματα του Κηφισού (σ.19)

17.  Τα Τοπία προτεραιότητας, μεταξύ αυτών «Ελευσίνα–Ασπρόπυργος–Λίμνη Κουμουνδούρου–Μονή Δαφνίου» είναι σε θετική κατεύθυνση, η πρότασή μας είναι να επεκταθεί μέχρι και το  Βοτανικό Κήπο Διομήδους.

18. Τουρισμός φύσης–ήπιος ορεινός τουρισμός: Προωθείται η διαμόρφωση ενιαίου περιαστικού πάρκου αναψυχής, πολιτισμού και πεζοπορίας στους ορεινούς όγκους του Υμηττού και του Αιγάλεω… περιβαλλοντικά ή αρχαιολογικά περιοχές όπως τα αρχαία λατομεία Πεντέλης, οι αρχαιολογικοί χώροι Αιγοσθένων και Ελευθερών. (Παρ. σ.24,25). Σε θετική κατεύθυνση με την προϋπόθεση ότι όλα εντάσσονται στο πλαίσιο της δασικής αναψυχής.

19. Κρίνεται θετικά η πρόβλεψη για την επαναλειτουργία της παλαιάς γραμμής ΟΣΕ  «Αγ. Ανάργυροι – Ελευσίνα – Μέγαρα για την εξυπηρέτηση Δυτικής Αττικής / Θριασίου Πεδίου καθώς και η σύνδεση με ελαφρύ μετρό: Πειραιάς–Κερατσίνι– Πέραμα-Σαλαμίνα (Παρ. σ.27).

20. Η «Υποθαλάσσια ζεύξη Περάματος-Σαλαμίνας» (Παρ. σ.28) μας βρίσκει αντίθετους για οικολογικούς λόγους⁴.

21. Ενδεχομένως η περιγραφή «Η κατάργηση του  Τμήμα Δυτικής Περιφερειακής Αιγάλεω, από Αττική Οδό μέχρι Εθνική Οδό Αθηνών–Θεσσαλονίκης» (Παρ. σ. 29) να είναι λάθος διατυπωμένη. Αν οι συντάκτες εννοούν την κατάργηση μέχρι τη Λ.Αθηνών στο ύψος του Σκαραμαγκά, τότε συμφωνούμε.

[Η πρόταση του πολεοδόμου +Γρηγόρη Διαμαντόπουλου για  υπόγειο κόμβο της Λ.Αθηνών (Παλατάκι)]

Ως μεγάλη παράλειψη για τα Δυτικά θεωρούμε ότι α) α) δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τη σύνδεση των δύο διχοτομημένων τμημάτων του Χαϊδαρίου (πρόταση για υπογειοποίηση στο Παλατάκι, στο ύψος της Γ.Παπανδρέου καθώς και στο ύψος της Μονής Δαφνίου)  β) η απουσία αναφοράς για την ανάδειξη της ακτής Σκαραμαγκά γ) η κατάργηση της πρόβλεψης για την κατασκευή της Γραμμής Νο 7 του ΜΕΤΡΟ Δάσος Χαϊδαρίου–Άλιμος που προέβλεπε το σχέδιο Σουφλιά και που θα μπορούσε να εξυπηρετεί και το Αττικό Νοσοκομείο.

Θα επανέλθουμε όταν το ΡΣΑ τεθεί σε δημόσια διαβούλευση

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1.        Στις 17/6/2009 πραγματοποιήθηκε η πρώτη εκδήλωση συζήτηση για το ΡΣΑ στο Περιστέρι με διοργανωτές φορείς της Δυτικής Αθήνας, μεταξύ αυτών και ο ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ.

2.        2011 - Τίτλος του ΡΣΧ της κας Μπιρμπίλη "ΑΘΗΝΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ - ΣΤΡΑΤΗΓΗΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ". Πριν την σύνταξη του ΡΣΧ φορείς της Δυτικής Αθήνας είχαμε υποβάλλει  «ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΙΓΑΛΕΩ-ΠΟΙΚΙΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ ΩΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ».

3.        Έχουμε καταθέσει σχετικό υπόμνημα στον ΟΡΣΑ με ημερομηνία 29/2/2012

4.        Θέσεις της ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ Ν.ΑΥ.ΜΑΧΗ.Α 

Ο Κώστας  Φωτεινάκης είναι Πρόεδρος των ΦΙΛΩΝ της ΦΥΣΗΣ, Δημοτικός Σύμβουλος Χαϊδαρίου (Πολίτες σε Δράση -  Οικολόγοι Πράσινοι), Γραμματέας του ΟΙΚΟ.ΠΟΛΙ.Σ.