Τρίτη 25 Μαΐου 2010

“Ερειπωμένοι οικισμοί”* στο Αιγάλεω – Ποικίλο

[Κλικάρετε στις φωτογραφίες για να μεγεθυνθούν]


Για πρώτη φορέα εντοπίσαμε τυχαία (το 1998;) ως Φίλοι της Ορεινής Πεζοπορίας (Νίκος Καρούνης, Γιώργος Μάντζιος, Κώστας Φωτεινάκης) κάτι ερείπια στην περιοχή των Νεοκτίστων Ασπροπύργου. Κάναμε μια παράκαμψη από το φαράγγι Ζαστάνι και είδαμε έκπληκτοι ερείπια κτισμάτων, με δωμάτια και διαδρόμους μεταξύ τους. Λίγα χρόνια αργότερα είδαμε αυτόν τον ερειπωμένο οικισμό στο βιβλίο του Χρήστου Ρούσου «ανθίζοντας και μοιρολογώντας» (2000) με την εξής περιγραφή: «Απομεινάρια κτισμάτων που πιθανόν να ήταν ποιμνιοστάσια, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο να είναι κτίσματα βυζαντινής περιόδου λόγω του προσεγμένου χτίσματος – κάποια εκκλησία ή μικρό μοναστήρι»
Δεν υιοθετούμε πλήρως τις εκδοχές του Χρήστου Ρούσου, όμως συμφωνούμε ότι το «χτίσιμο είναι προσεγμένο» και πως ο οικισμός δεν ήταν κτισμένος για ανθρώπους που θα έμεναν εκεί μόνο για μια φορά στη ζωή τους και για λίγο χρόνο. Το πάχος της εξωτερική τοιχοποιίας είναι περίπου 0,75 εκ. και τα πέτρινα απομεινάρια που είδαμε εμείς είχαν ύψος ακόμα και ένα μέτρο.


Λίγο αργότερα εντόπισα ένα άλλον οικισμό, κοντά στην πρώτη κοιλαδογέφυρα στην Αφαία. Ο οικισμός αυτός είναι μεγαλύτερης έκτασης και περισσότερο ερειπωμένος. Μόνο όσοι έχουν αυξημένη παρατηρητικότητα και έχουν κατά νου την εξερεύνηση μπορεί να τον διακρίνουν. Ο οικισμός αυτός σήμερα είναι χωρισμένος σε δύο τμήματα, γιατί στο μεταξύ δημιουργήθηκε δασικός δρόμος. Το πρώτο τμήμα το ανατολικό είναι κάτω από τον κόκκινο βράχο και το δυτικό ακριβώς απέναντι. Το εντυπωσιακό είναι ότι τον οικισμό αυτόν τον είχε εντοπίσει και μια ομάδα παιδιών, που σήμερα έχει το όνομα ΣΤΡΑΤΟΚΟΠΟΙ, ανάδοχος της οποίας είναι ο Νίκος Καρούνης.

Οι ΣΤΡΑΤΟΚΟΠΟΙ μας υπόδειξαν και έναν τρίτο οικισμό, αυτόν που είναι κοντά στο ασβεστοκάμινο της τελευταίας φωτογραφίας, στην πιο κάτω ανάρτηση «Τα ασβεστοκάμινα στο Όρος Αιγάλεω – Ποικίλο». Ο οικισμός αυτός είναι μικρότερος από τους δύο προηγουμένους σε μια πλαγιά μιας μικρής χαράδρας, κοντά στο Άλσος Δαφνίου. Το εντυπωσιακό είναι ακόμα υπάρχει ένα παλιό πέτρινο μονοπάτι που οδηγεί στον οικισμό. Λόγω την γειτονίας με το ασβεστοκάμινο, μία πρώτη σκέψη ήταν ότι μπορεί στον οικισμό να κατοικούσαν οι «κομπανίες των ασβεστάδων», όμως η σκέψη αυτή είναι ένα ενδεχόμενο αναπόδεικτο, όπως και οι σκέψεις του Χρήστου Ρούσου για τον πρώτο οικισμό.
[Δείτε αναρτήσεις της ομάδας ΣΤΡΑΤΟΚΟΠΟΙ ΕΔΩγια τους οικισμούς - ΕΔΩγια τα ασβεστοκάμινα. Υιοθετήσαμε τον όρο «ερειπωμένοι» αντί του όρου «εγκαταλελειμμένοι» που είχαμε επιλέξει αρχικά]
--------
Γενικά η άποψη για το Αιγάλεω Όρος – Ποικίλο είναι ότι επειδή το βουνό έχει απαξιωθεί από τις επιβαρύνσεις και τις επεκτάσεις του αστικού ιστού, λόγω του βραχώδους και σε πολλές περιπτώσεις ερημοποιημένου τμήματος βόρεια από το Άνω Δάσος Χαϊδαρίου, δεν είχε προκαλέσει μέχρι σήμερα το ενδιαφέρον ορειβατών, πεζοπόρων, σπηλαιολόγων, αρχαιολόγων, βοτανολόγων κ.ά. Το ενδιαφέρον όμως αναπτύσσεται σιγά σιγά και χρειάζεται να συσταθεί μια ομάδα εργασίας με διάφορες ειδικότητες για την εξερεύνηση του βουνού. Ένα καλό εργαλείο, εκτός από τις λιγοστές εκδόσεις, μελέτες του ΑΣΔΑ κ.ά., είναι οι Χάρτες της Αττικής του Kaupert 1883.
Παρακαλούνται όσοι εντοπίζουν παρόμοια με τις φωτογραφίες τοπία, κτίσματα να επικοινωνούν μαζί μας: xpolis@gmail.com
------------
Σε επόμενη ανάρτηση , θα έχει ολοκληρωθεί σε 10 περίπου μέρες, θα παρουσιάσουμε περιληπτική ανάρτηση για τις «Αρχαιότητες και ιστορικά μνημεία στο Όρος Αιγάλεω - Ποικίλο» που βασίζεται σε διάφορες έρευνες και εργασίες, κυρίως όμως στις εξής α) «ΜΕΛΕΤΗ: Αρχαιολογικοί χώροι και Ιστορικά Μνημεία Ποικίλου Όρους» , Απρίλιος 2003 (Ομάδα μελέτης ΥΛΗ, το γραφείο του καλού μας φίλου Ηλία Αποστολίδη – Ν.Πάγκα και με αρχαιολόγο τον Αγησίλαο Λάσκαρη και τοπογράφο τον Αγησίλαο Μακροδιμήτρη)β) Δυτική Πύλη – Σχέδιο ΟΡΣΑ, 1992 γ) ΤΟ ΠΟΙΚΙΛΟ ΟΡΟΣ, 1992 (Μελετητικό γραφείο Γρηγόρη Διαμαντόπουλου για τον ΑΣΔΑ)

Δεν υπάρχουν σχόλια: